Bộ cá vược có tên gọi khoa học là Perciformes, Percomorphi hay Acanthopteri. Những loài này thuộc về lớp Cá vây tia (Actinopterygi) với số lượng áp đảo hơn ước khoảng hơn 7000 loài riêng biệt.
Trong đó hình dáng, kích thước, màu sắc… của từng loại đều khác nhau rõ rệt. Đây là giống động vật có xương sống từng trải qua nhiều quá trình tiến hóa để thích nghi với hoàn cảnh.
Hai bộ phận này phân chia thành gai rắn chắc ở trước và những tia mềm hơn phía sau. Số lượng trung bình cho sự trùng lặp này là 1 gai và tới 5 tia vây mềm ở 1 trong 3 vị trí: chậu, bụng, dưới họng…
Vãy thuộc bộ Cá vược thô, sần sùi thường có các rìa, 1 số trường hợp hạn chế hơn thì nhẵn hoặc có biến đổi khác với số lượng ít không đáng kể.
Hiện nay, vấn đề phân loại giống nào thuộc bộ Cá vược thì vẫn còn nhiều vấn đề, chưa có sự phân định rõ ràng.
Về cơ bản cá vượt chủ yếu được chia thành 2 loại là cá vược sống và cá vược biển
Một đặc điểm thú vị phải kể đến đó là cá vược khá gần gũi với giống cá rô mà chúng ta ai cũng quen thuộc.
Trong tiếng Anh cũ, người ta không gọi cá vược bằng cái tên chuyên ngành Perciformes mà lại là Bass, bằng nghĩa với từ Cá rô.
Chính vì thế mà từ ngoại hình cho tới những mập mờ về tên gọi thì gần như giống cá vược và cá rô cũng có nhiều điểm tương đồng chưa được giải thích.
Người ta chỉ biết chúng qua các món ăn đa dạng, ngon miệng được lưu truyền phổ biến bởi đây là loài có giá trị dinh dưỡng vô cùng cao.
Bên cạnh đó thì ở những hồ câu cá giá trí, đặc biệt là Bắc Mỹ, sự xuất hiện của cá vược là điều tất yếu dần trở nên quen thuộc.
Một vài trường hợp cá vược sở hữu thân hình to hơn với kích thước khổng lồ. Kỉ lục ở Uganda từng được lập nên bởi 1 chú cá vược nặng tới 112 kg, chiều dài hơn 1,8m.
Ở Việt Nam chú cá vược có ngoại hình “hoành tráng” nhất được tìm thấy ở sông Hương nặng 103,5 kg, chiều dài hơn 75 cm, vòng bụng hơn 70 cm, cân nặng đúng 6,5 kg.
Điểm chung cho những loài cá vược đó chính là sự thích nghi với đa dạng môi trường bao gồm cả nước ngọt, nước lợ, nước biển đều có thể sinh tồn được.
Đây là giống cá có màu sắc trên cơ thể thay đổi tùy vào giai đoạn thời gian và phát triển. Thông thường, thuở ban đầu cá vược biển có màu nâu oliu xuất hiện ở hai bên lườn và bụng.
Tại vùng nước ngọt thì chúng đổi thành nâu vàng đến giai đoạn trưởng thành lại chuyển thành xanh lục hoặc vàng nhạt.
Qúa trình chuyển màu đầy phức tạp, độ đậm nhạt mỗi cá thể còn tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và nguồn thức ăn chúng săn được mỗi ngày.
Cuối cùng là màu bạc ở phần đuôi luôn được giữ nguyên có phần cá biệt.
Để lấp đầy cơn đói mỗi ngày, cá vược thường săn những con mồi có kích cỡ bé nhỏ hơn mình.
Bằng chiếc mồm rộng kéo dài tới tận đuôi mắt, chúng dễ dàng nuốt trọng rất nhiều con mồi mà đối phương không tài nào chống cự lại được.
Khả năng thích nghi tốt với môi trường, có thể sống ở cả vùng nước mặn, nước ngọt và nước lợ chính là ưu điểm lớn nhất. Đồng thời mang lại hiệu quả về kinh tế rất cao mà loài cá vược mang lại.
Mức độ sinh sản của cá vược nằm ở tỉ lệ cao diễn ra quanh năm, tập trung tháng 4 và tháng 5 là thời gian đỉnh điểm nhất.
Cá con sinh ra có tốc độ phát triển nhanh sau 2- 3 năm đã có thể đạt số cân nặng từ 3- 5kg tùy vào cách chăm sóc của người nuôi.
Ngoài những lợi thế trên, thị trường tiêu dùng loài cá này cũng nhiều vô số kể. Các món ngon được chế biến từ chúng chính là nguyên nhân khiến các cửa hàng quán buôn bán nhỏ, lẻ, sang trọng… nhiều lần cháy hàng với nguồn nguyên liệu này.
Tại Mỹ, câu cá vược là một trong những hoạt động giải trí phổ biến và thu hút nhiều người tham gia.
Ở Việt Nam, trò chơi này được du nhập về và có mặt ở 1 số khu vực, trong đó hạ lưu vùng sông Hương cố đô Huế là đại điểm nổi tiếng nhất.
Môn thể thao này đòi hỏi người chơi phải có tính kiên trì, nhiều khi ngồi trên thuyền đợi hơn hàng giờ đồng hồ mới có vỏn vẹn 1 chú cá vược đớp mồi.
Nhiều người chơi sáng tạo đã nghĩ ra cách “câu cá bằng tay”. Chỉ bằng việc dùng một con cá nhỏ làm mồi nhử thì 1 chú cá vược hám ăn nào đó sẽ bơi lại tìm thức ăn và trực tiếp đớp mồi trên tay của bạn.
Những cái tên gọi khác như “cọp nước” hay cá trặc cũng chỉ để ám chỉ sức mạnh của loài cá “kình ngư” này.
Săn cá vược cần có một tinh thần thép và sức mạnh của biển cả, khi bị vướng lưới loài cá này vùng vẫy rất hung.
Để bắt chúng cần phải có những kĩ thuật riêng mà chỉ có ngư dân lành nghề mới am tường, thấu hiểu.
Bí quyết tại thời điểm cá vùng vẫy bạn nhất định không được lúng túng, cứ bình tĩnh để mặc chúng va vào lưới hết sức mình. Sau đó dùng tay chộp lấy cá
Một buổi săn cá vược không hề dễ dàng, có thể mất hàng tiếng đồng hồ hoặc hơn đối với ngư dân dày dặn kinh nghiệm.
Bởi thế người ta thường ngủ qua đêm trên những căn đầm phá khi đến mùa thu hoạch loài cá này.
Cá vược biển là loài cá có khối lượng lớn nên chính vì thế những món ăn được chế biến từ thịt của chúng luôn làm thực khách cảm thấy nao lòng.
Phần lớn, nguyên liệu cá vược mà các nhà hàng 5 sao dùng có nguồn gốc từ Australis.
Độ ngon của cá vược hấp xì dầu đã giúp cho món ăn này nhanh chóng nổi tiếng ở những quán ăn tại các thành phố biển.
Không cầu kỳ ở khâu chế biến, cách thực hiện món ăn này rất đơn giản mà hương vị đem đến lại rất thơm ngon, vô cùng hấp dẫn.
Đầu tiên, sau khi hoàn thành công đoạn làm cá sạch sẽ, nếu là cá nhỏ thì người nấu cứ để nguyên con. Nếu kích cỡ lớn bạn có thể cắt ra sao cho vừa diện tích nồi nấu.
Mang ướp thịt cá cùng với rượu trắng để khử mùi tanh kèm nước mắm, hạt nêm và các gia vị cần thiết.
Sau 2 tiếng đồng hồ khi thịt cá đã thực sự ngấm gia vị lúc này chúng ta mới tiến hành khâu quan trọng nhất đó là rán cá.
Sau khi cá đã chín đều và vàng ở 2 mặt lúc này bạn chuẩn bị gấp 1 chén nước xì dầu hòa tan với đường. Nếu thích ăn cay có thể cho thêm gia vị tỏi ớt vào xì dầu tùy ý.
Cứ như thế đun cho đến khi xì dầu cạn nước thấm hết vào thịt cá thì nhấc xuống.
Vậy là bạn đã hoàn thành xong món cá vược hấp xì dầu ngon đáo đễ rồi đấy. Tắt bếp, rắc 1 ít hạt tiêu lên trên mang đi ăn kèm với cơm thì là “tuyệt cú”.
Cá vược ướp giềng mẻ nướng than là một trong những món ăn gia đình rất tuyệt vời. Bên cạnh đó, chúng còn bổ sung giá trị dinh dưỡng cực kỳ cao, tốt cho sức khỏe.
Không hề gây khó tiêu dù cho bạn có ăn với số lượng nhiều.
Đầu tiên, cá sau khi được làm sạch thì bạn hãy trộn với hỗn hợp gừng, sả, ớt cùng với bột nghệ vàng, mắm tôm, mẻ thật đều nhau rồi đem tẩm ướp trong bụng và cả da cá.
Mùi thơm khi nướng của cá vược cộng với gia vị sẽ tỏa ra khắp nơi, những lớp mỡ cháy xèo thơm phức càng làm cho lớp da cá căng bóng, dai ngon không sao tả hết.
Kèm với rau, bún và nước chấm tỏi ớt cay nồng chính là combo không thể thiếu của món cá vược ướp giềng mẻ nướng than này.
Để chuẩn bị nấu món này, nguyên liệu bạn cần chuẩn bị gồm có: cá vược, cà chua bi, tỏi, ớt, hành, gừng và gia vị.
Cá vược tươi khi mua bạn có thể nhận biết bằng mắt và vẫy, mắt càng trong, vẫy càng bám chặt càng tỉ lệ thuận với độ tươi của cá.
Để tránh đi mùi tanh của cá, khâu sơ chế chúng ta làm tương tự như các món trên đó là làm sạch chúng, cạo vẫy và nhớt cho thật kĩ.
Kèm với gừng lúc này bạn hãy trộn đều gia vị chà xát lên cá vược. Ướp chừng 20 phút trước khi bắt tay vào nấu.
Lúc này khi cá đã ngấm gia vị vào thịt thì bạn mới bắt đầu mang chúng đi hấp hoặc chưng cách thủy.
Để thử độ chín của cá bạn có thể xem màu sắc hoặc dùng đũa ướm thử, thịt cá mềm đồng nghĩa với việc đã có thể lấy ra và trưng bày lên đĩa.
Bấy giờ dùng nước chấm khi nảy vừa làm rưới lên thân cá cho ngập hẳn là bạn đã hoàn thành xong món cá vược hấp tỏi ớt cực kì hấp dẫn rồi đấy.
Những ngày mưa lâm râm, ăn món cá vược hấp tỏi ớt cay nồng kèm với ít cơm nóng thì quả là không gì có thể sánh bằng.
Cá vược nướng giấy bạc được cho sự lựa chọn vô cùng tuyệt vời, khiến bữa tiệc của bạn trở nên đậm đà hơn.
Với mùi thơm nức mũi của cá vược nướng, cùng với vị bùi bùi, ngọt thịt, chắc chắn, món ăn này sẽ khiến bạn không thể nào quên.
Với món cá vược nướng giấy bạc, bạn cần chuẩn bị những nguyên liệu sau đây: Cá vược, nước chanh, dầu oliu, hành khô, rau mùi, củ hồi, gia vị cần thiết ( Muối, hạt tiêu,…).
+ Trước tiên, bạn rửa sạch cá, cạo vẩy, lọc bỏ phần ruột và để ráo
+ Sau đó bật lò nướng, để khoảng 160 đến 170 độ.
+ Vắt nước cốt chanh vào một chiếc bát to, đồng thời cho thêm các gia vị như: dầu oliu, muối, tiêu cho vừa miệng.
+ Cho cá vược vào bát gia vị và ướp khoảng 15 phút đến khi cá ngấm.
+ Phi thơm hành, củ hồi rồi bỏ ra 1 chiếc bát.
+ Ghép đôi 2 tờ giấy rồi bạc với nhau để tạo ra một mảng giấy to, đồng thời trải rộng trên khay nướng.
+ Đổ 1 nửa số hành phi và củ hồi lên giấy bạc và đặt cá lên rồi đổ nốt 1 nửa còn lại lên mình cá.
+ Gói chặt cá và bỏ vào lò nướng khoảng 1 tiếng rồi thưởng thức
Không chỉ được biết đến với hương vị thơm ngon, cuốn hút, đầu cá vược nấu dưa còn bổ sung rất nhiều dưỡng chất cần thiết cho cơ thể như: Sắt, photpho, Vitamin A,…
Ngoài ra, đầu cá vược om dưa còn chứa một lượng calo khá thấp, vì vậy món ăn này rất tốt cho sức khỏe cũng như giúp cải thiện về mặt vóc dáng của bạn.
Quy trình để có được một nồi đầu cá vược nấu dưa hấp dẫn:
+ Rửa sạch đầu cá vược, sau đó bổ dọc làm đôi rồi ướp với 1 thìa hạt nêm, rượu trong khoảng 1 tiếng để khử tanh.
+ Sau đó, bạn đem đầu cá rán vàng khoảng 15 phút rồi bỏ ra một chiếc đĩa.
+ Trong thời gian đợi cá chín, bạn bóc vỏ hành khô, tỏi, gừng rồi thái nhỏ, trộn đều và phi thơm trong chảo.
+ Tiếp tục đổ cà chua vào hỗn hợp và xào nhuyễn để tạo màu cho nồi canh rồi cho 1 thìa cà phê nước mắm để món ăn thêm đậm đà.
+ Thả dưa chua vào xào qua rồi đổ toàn bộ hỗn hợp vào nồi, đổ khoảng 200ml nước và đun sôi.
+ Khi nước đã sôi, bạn cho đầu cá vào và để nhỏ lửa cho nồi nước lăn tăn khoảng 20 phút để dưa chín nhừ.
+ Cuối cùng, bạn rắc hành lá, thìa là, ớt quả thái lát để tăng sự hấp dẫn cho nồi canh và thưởng thức.
Mỗi kí cá vược trên thị trường hiện có giá từ 140K đến 200K, trọng lượng trung bình mỗi con đã là 0,9kg.
Nếu nguồn hàng cá vược 100% tự nhiên giá thành còn cao hơn khoảng 30- 50% đem về lợi nhuận tương đối lớn.
Ngoài ra người ta còn có mô hình nuôi cá vược quảng canh, chúng có giá trị cao hơn gấp 5- 6 lần những loài cá mè, cá chép, cá trắm.
Để mua cá Vược biển hay cá vược sống bạn có thể tìm tới các khu chợ đồ mối trên địa bàn Hà Nội, Tp Hcm.
Hoặc đặt mua trước với các hộ dân sính sống quanh khu vực chài lưới mức giá sẽ rẻ hơn rất nhiều.